PINGJUM (NL) – Wie de Friese Elfstedenroute rijdt, maakt niet alleen kennis met de cultuurhistorie en de natuur van de provincie Fryslân, maar ook met de landbouw. Rijdend van Witmarsum, binnendoor dwars door de vruchtbare kleigronden naar Kimswerd (aan Elfsteden vaar- en fietsroute), over de Nesserlaan in het buitengebied van Pingjum, stuit gegarandeerd op mooi agrarische taferelen. Begin mei zijn aan beide zijden van de weg grondbewerkers en aardappelpoters actief. De boerenfamilie Giliam, ook van de Nesserlaan, is er met medewerker Jelle Jon Bouwman uit Exmorra onder ideale weersomstandigheden bezig met het zaaiklaar maken van de akkers en het vervolgens direct in ruggen planten van de piepers, in dit geval zaaigoed. De eerste 35 van de 85 hectare aardappelland hebben de mannen gedaan. Ze hopen dat het nog een paar weken zulk droog weer als in de afgelopen dagen blijft, dan kunnen ze een flinke vooruitgang boeken.

De boerenfamilie Giliam uit Pingjum poot dit voorjaar 85 hectare aardappelen, onder andere hier aan de Nesserlaan tussen Witmarsum en Kimswerd. Foto’s: Albert Hendriks www.frieslandhollandtravel.nl

Giliam teelt naast aardappelen ook graan, uien en suikerbieten. De structuur van de zware kleigrond van hun akkers verbeteren ze met landbouwgips (calciumsulfaat), de opvallende witte bulten op de opslagplaatsen langs de Nesserlaan. Gips maakt de kleigrond luchtiger.

(meer…)

MAKKUM (NL) – Op een kaart van Caspar de Robles (Spaanse stadhouder van Friesland) uit 1572 staat de oudste vermelding van een steenfabriek in Makkum aan de toen zoute Zuiderzee, nu, na het gereedkomen van de Afsluitdijk in 1932, het zoete IJsselmeer. De locatie is exact het oude terrein van Koninklijke Tichelaar Makkum aan de Turfmarkt. Deze “bricceria” markeert het begin van 450 jaar aardewerk en keramiek van Tichelaar in Makkum. Het keramiekbedrijf – het oudste bedrijf van Nederland! — viert daarom deze zomer zijn unieke jubileum, samen met bewoners, verenigingen en bedrijven in Makkum. Ook wordt er samengewerkt met het Keramiekmuseum Princessehof in Leeuwarden. Daar is van 3 juni tot en met 30 oktober 2022 de tentoonstelling Tichelaar & Humade te zien.

Hier aan de Turfmarkt in Makkum werd 450 jaar geleden gestart met het bakken van metselstenen en ander waardewerk. Foto’s: Albert Hendriks www.frieslandhollandtravel.nl

Eeuwenlang vonden producten uit Makkum, gemaakt van klei uit de omgeving, hun weg over de hele wereld. Ook vandaag nog is dat het geval. Architecten en ontwerpers uit de hele wereld weten Koninklijke Tichelaar te vinden vanwege zijn unieke kennis en ervaring. Overigens betekent tichelaar tegelbakker of medewerker van een steenfabriek. Het woord is verwant aan tegel en het Duitse Ziegel, een baksteen, en afkomstig van het het Latijnse tegula, wat dakpan betekent. De Friese familienaam Tichelaar is dus hiervan afgeleid.

(meer…)

ADUARD (NL) – Friesland en Groningen hebben veel gemeen, vooral wat de geschiedenis aangaat. Kijk maar eens in het Groningse dorp Aduard, ten noordwesten van de stad Groningen. Daar heeft van 1192 tot 1594, toen het protestantisme het katholicisme minimaliseerde, een gigantisch Cisterciënzer klooster gestaan, zo groot als het oude dorp nu is. Dat klooster, de St. Bernardusabdij, was een nevenvestiging van Claercamp in de buurtschap Sijbrandahuis bij Rinsumageest ten zuidwesten van Dokkum, ook van de Cisterciënzer kloosterorde. Het Friese klooster was in Nederland het eerste van die orde, gebouwd omstreeks 1165 op een vier meter hoge terp, omringd door een dubbele grachtengordel. De grachten zijn nu slootjes in oneffen grasland. Meer is er niet overgebleven van het kolossale gebouwencomplex met twee poortgebouwen dat in 1580 afgebroken werd. De Stichting Klooster Claercamp in Burdaard houdt onder leiding van Ton Stierhout de herinnering levend, onder andere door middel van onderstaande website en de uitgave van een door Erwin Boers geschreven boek.

Monniken hebben Friesland en Groningen op de kaart gezet

Van het Cisterciënzerklooster in Aduard bleef meer achter: de ziekenzaal, nu een protestantse kerk, en de contouren die de hele oude kern van het dorp omarmen. Hoe groot en invloedrijk én modern het Aduarder klooster was kan de 79-jarige Ies de Boer van het plaatselijke kloostermuseum St. Bernardushof in geuren en kleuren vertellen. Vanaf 3 april 2022 is het museum op het adres Hofstraat 45 weer open en leidt Ies je in een pij gekleed, dus in stijl, rond met gebruikmaking van zijn doopnaam IJzebrand.

(meer…)